توافق تجارت آزاد میان تل‌آویو - ابوظبی؛ تکرار یک شکست خیانت‌بار

در بحبوحه افزایش تنش‌ها میان فلسطینیان و رژیم صهیونیستی که موجی از نفرت بین المللی را نسبت به اقدامات سرکوبگرانه رژیم صهیونیستی در پی داشته است، امارات متحده عربی پیمان تجارت آزاد را با تل آویو به امضا رساند. این توافق‌نامه پس از ماه‌ها مذاکره توسط اورنا باربیوای، وزیر اقتصاد و صنعت رژیم صهیونیستی و عبدالله بن طوق المَری، همتای اماراتی او در شهر دبی به امضا رسید. بر اساس این پیمان تعرفه گمرکی ۹۶ درصد از کالا‌ها در مبادلات تجاری میان رژیم صهیونیستی و امارات متحده عربی برداشته می‌شود. مقامات دو طرف بر این نکته تاکید داشته‌اند که امضای چنین توافقی می‌تواند زمینه‌ساز افزایش قابل توجه مبادلات تجاری، صنعتی، بازرگانی و فنی میان آن‌ها به بیش از ۱۰ میلیارد دلار طی پنج سال آینده باشد.

اکنون مقامات رژیم صهیونیستی از این توافق به عنوان پیمانی «تاریخی» یاد می‌کنند تا نشانگر میزان بالای رضایت از انعقاد این پیمیان با یک کشور اسلامی باشد. نفتالی بنت، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در توئیتی با قدردانی از محمد بن زاید، رئیس ابوظبی، از توافق حاصل شده به عنوان سریع‌ترین امضای قرارداد در تاریخ این رژیم یاد کرده است. در واقع، توافق مذکور اولین توافق‌نامه تجارت آزاد رژیم صهیونیستی با یک کشور مسلمان و عربی می‌باشد. هم اکنون صهیونیست‌ها نسبت به این امر خوش‌بین هستند که امضای این پیمان به مقدمه‌ای برای انعقاد قرارداد‌های مشابه با دیگر کشور‌های عربی باشد.

در سوی مقابل، مقامات و رسانه‌های امارات متحده عربی در پی آن هستند که توافق تجارت آزاد با رژیم صهیونیستی را پر زرق و برق نشان داده و از آن به عنوان نمادی برای تشویق دیگر کشور‌های اسلامی در پیوستن به روند سازش بهره بگیرند.

ثانی الزیودی، وزیر بازرگانی امارات در توییتر نوشت: امضای این قرارداد «فصل جدیدی در تاریخ خاورمیانه» را باز کرد.
این دومین توافقنامه تجارت آزاد دوجانبه پس از توافقی مشابه با هند در فوریه سال جاری (۲۰۲۲) بوده و این کشور بعد از رژیم صهیونیستی، در پی آن است که توافق‌نامه‌هایی مشابه را با چند کشور دیگر از جمله اندونزی و کره جنوبی منعقد نماید. ابوظبی تلاش دارد چنین بازنمایی کند که قرارداد‌های تجارت آزاد با رژیم صهیونیستی و دیگر کشور‌ها عاملی برای جبران تبعات منفی پاندمی کرونا بر اقتصادی این کشور می‌باشد.



سر بی کلاه مانده محمد بن زاید در عادی‌سازی و توسل به دستاورد اقتصادی

در بررسی تبلیغات گسترده پیرامون توافق تجارت آزاد، مهم‌ترین متغیری که می‌بایست مورد توجه قرار بگیرد شکست اهداف راهبردی امارات در ورود به توافق عادی‌سازی مناسبات با رژیم صهیونیستی می‌باشد. به جرات می‌توان اظهار داشت که تنها دستاورد‌های عینی و میدانی توافق عادی‌سازی برای امارات در یک سال و نیم گذشته، افزایش نه چندان قابل توجه تجارت و فرستادن چند نفر دانشجو برای تحصیل در دانشگاه «هرتزلیا» در سرزمین‌های اشغالی بوده است. بر خلاف تصورات محمد بن زاید، نه تنها پیشرور بودن این کشور در ورود به فرآینده عادی‌سازی موجب دادن امتیازات بزرگ به ابوظبی توسط آمریکا و اروپا نشد، بلکه دایره نزدیکی میان امارات و کاخ سفید نیز بعد از روی کارآمدن جو بایدن تنگ‌تر نیز شده است.

پس از انعقاد توافق «صلح ابراهیم» در سپتامبر ۲۰۲۰ بلافاصله دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده آمریکا، قرارداد تسلیحاتی‌ای با ارزش ۲۳ میلیارد دلار با محمد بن زاید به امضا رساند. این قرارداد که شامل فروش ۵۰ فروند از جنگنده‌های نوع اف ۳۵ «F-۳۵ Lighting II و دیگر سامانه‌های دفاعی به کشور امارات می‌شد، بن زاید را امیدوار کرد که از خرید جنگنده‌های پیشرفته نسل پنجم به عنوان دستاوردی بزرگ یاد کند. اما بر خلاف تصورات او، رژیم صهیونیستی از همان ابتدای انعقاد قرارداد به این بهانه که اجرایی شدن چنین توافقی اجرای طرح الحاق کرانه باختری را متوقف می‌کند، به اولین مخالف تحویل جنگنده‌های اف ۳۵ به امارات تبدیل شد.

در ادامه نیز با روی کار آمدن دولت بایدن، کاخ سفید با بی‌میلی کامل نسبت به تعمیق روابط با ابوظبی به دلیل شعار‌های حقوق بشری در کارزار انتخاباتی، قرارداد فروش جت‌های F-۳۵ به امارات را تعلیق کرد.

از طرف دیگر محمد بن زاید و دیگر مقامات اماراتی در ابتدای امضای توافق‌نامه ورود به عادی‌سازی مناسبات با رژیم صهیونیستی، در مقابل موج مخالفت‌های گسترده در جهان اسلام، مدعی شدند که ورود به صلح ابراهیم در راستای منافع فلسطینی‌ها بوده و توقف شهرک‌سازی‌ها را به عنوان یکی از دستاورد‌های عادی سازی روابط عنوان کرد. اما بر خلاف وعده‌های ابوظبی، در یک سال و نیم سپری شده از توافق امضای توافق عادی‌سازی مناسبات نه تنها شهرک‌سازی‌ها متوقف نشده، بلکه به شکل قابل توجهی گسترش نیز یافته‌اند.

در چنین شرایطی محمد بن زاید که تمامی انتظارات خود از ورود به عرصه عادی‌سازی با رژیم صهیونیستی بر باد رفته می‌بیند، در پی آن برآمده تا از هر طریق ممکن برای حفظ اعتبار و وجهه خود، توافق تجارت آزاد با رژیم صهیونیستی را در مقام دستاوردی بزرگ جلوه دهد. او قصد دارد که چنین بازنمایی کند که خلف وعده صهیونیست‌ها در موضوعات مربوط به فلسطین مانند ادامه شهرک‌سازی‌های غیرقانونی چندان اهمیتی نداشته و این موضوع در پرتو همکاری‌های اقتصادی می‌تواند نادیده انگاشته شود.

در سطحی دیگر، توجه به این مساله ضروری است که علی‌رغم چند برابر شدن حجم مناسبات تجاری میان رژیم صهیونیستی و امارات در یک و سال و نیم بعد از انعقاد پیمان صلح ابراهیم، حجم مبادلات میان دو کشور تا کنون، حتی به یک میلیارد دلار نیز نرسیده است. بر اساس گزارش مناسبع صهیونیستی حجم مناسبات سالانه دو کشور در ۲۰۲۱ حدود ۸۱۴ میلیون یورو بوده است که چنین حجم اندکی با تبلیغات پر زرق و برق اماراتی‌ها برای انعقاد توافق تجارت آزاد هیچ‌گونه تناسبی ندارد.